De gemeenteraden van Gorinchem en Molenlanden hebben donderdag 25 mei 2023 de uitgangspunten voor de verkenning naar nieuwe windzoeklocaties in RES regio Alblasserwaard vastgesteld. Na het stopzetten van de verkenningen van de zoeklocaties Avelingen en A15-Oost door het college en de raad van Gorinchem is deze nieuwe verkenning naar mogelijke windlocaties nodig om het regionale bod voor windenergie in 2030 vanuit RES Alblasserwaard 1.0 te verwezenlijken.
Beide gemeenteraden hebben onder meer uitgangspunten vastgesteld over de ruimtelijke inpassing, lokaal eigenaarschap, communicatie & participatie en inpassing op het elektriciteitsnet van nieuwe zoekgebieden voor windturbines. Ook is op hoofdlijnen bepaald hoe het proces van verkennen gaat verlopen.
Communicatie & participatie
Een van de uitgangspunten is dat inwoners, bedrijven en andere belanghebbenden in beide gemeenten vanaf de start goed worden meegenomen in het verkenningsproces. Dit gebeurt hoofdzakelijk via de gemeentelijke communicatiekanalen zoals de websites, social media en de lokale kranten. Indien nodig worden aanvullende middelen ingezet. Er start een participatieproces op basis van een concreet politiek voorstel met een beperkt aantal wind(zoek)locaties. Dat is naar verwachting op zijn vroegst dit najaar.
Ruimtelijke ontwikkeling
Bij het plaatsen van een windturbine komt nogal wat kijken: een locatie moet bijvoorbeeld voldoen aan normen voor geluid, slagschaduw en veiligheid. Bij de locatiekeuze moet rekening gehouden worden met mogelijke invloed op erfgoed, de natuur of het landschap. De gevolgen moeten waar mogelijk geminimaliseerd of gecompenseerd worden. Locaties langs infrastructuur of langs de randen van open landschappen hebben de voorkeur van de raden. De provincie moet akkoord gaan met een locatie, omdat zij het bevoegd gezag is. Turbines moeten tijdig op het stroomnet aangesloten worden en het net niet onnodig belasten. Locaties in de nabijheid van grote (toekomstige) stroomverbruikers krijgen daarom de voorkeur van de raden. Daarnaast is het belangrijk om in de verkenning rekening te houden met toekomstige ruimtelijke functies, zoals nieuwe woonwijken, wegverbredingen of uitbreidingen van bedrijven.
Verdeling van opbrengsten
Het streven is dat nieuwe windmolens maatschappelijk en financieel voordeel opleveren voor de directe omgeving. De raden zien daarom graag dat omwonenden van nieuwe turbines de kans krijgen om financieel te profiteren van de exploitatie van windmolens en desgewenst ook zeggenschap kunnen krijgen. Daarvoor zijn verschillende vormen denkbaar, zoals prijszekerheid (voor elektriciteit), instelling van een omgevingsfonds of financiële participaties (op risico mee-investeren).
Verkenningsproces
RES regio Alblasserwaard start met een scan waarin de wettelijke en technische belemmeringen voor windturbines onderzocht worden voor het hele grondgebied van de Alblasserwaard. Hierbij worden (conservatieve) inschattingen van aanstaande nieuwe landelijke normen gehanteerd. Eerdere landelijke normen zijn in 2021 buiten toepassing verklaard. Als de belemmeringen in kaart zijn gebracht, kijken Gorinchem en Molenlanden naar de lokale, regionale en provinciale uitgangspunten. Het verkenningsproces eindigt met een voorstel voor nieuwe zoeklocaties voor windenergie. Deze moeten voor 31 december 2023 bekend zijn.
Aangenomen motie in Molenlanden
Tijdens de raadsbehandeling bij het vaststellen van de uitgangspunten heeft de gemeenteraad van Molenlanden een motie aangenomen. Hierin roept een kleine meerderheid van de raad het college van Molenlanden op om:
- bij het aanwijzen van nieuwe windlocaties altijd de afweging te maken dat een nieuwe locatie op grond van de vastgestelde uitgangspunten meer geschikt is dan locatie Avelingen.
- nieuwe locaties op het grondgebied van Molenlanden pas aan de gemeenteraad te presenteren als alle potentiële windlocaties op het grondgebied van Gorinchem benut of ongeschikt blijken te zijn.
De motie heeft geen invloed op de verkenning, die kan worden voortgezet. De wethouders van beide gemeenten gaan in overleg over hoe er met deze motie wordt omgegaan.
Lijst met uitgangspunten
De volledige lijst met uitgangspunten is te vinden op de gemeentelijke websites:
